„Najlepsze miasto świata. Opera o Warszawie” od piątku w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej

80 lat od rozpoczęcia odbudowy Warszawy Teatr Wielki - Opera Narodowa rozpoczyna nowy sezon artystyczny premierą opery, która ma być muzycznym hołdem dla historii odradzającego się miasta. Opera powstała na zamówienie miasta stołecznego Warszawy. Sam gmach teatru był świadkiem wojennego zniszczenia, a jego odbudowa trwała 20 lat. Uroczyste otwarcie budynku w 1965 r. było ważnym dla Warszawy wydarzeniem.

Spektakl został oparty na motywach książki Grzegorza Piątka „Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944–1949”. Librecista Beniamin M. Bukowski - znany m.in. ze sztuk „Mosdorf. Rekonstrukcja”, „Niesamowici bracia Limbourg”, „Mazagan. Miasto”, obecnie dyrektor Teatru Polskiego w Bydgoszczy - napisał tekst, który splata z sobą dokumenty z epoki, fragmenty przemówień polityków, fachowy język urbanistów oraz potoczne głosy ulicy. Jak zaznaczono w materiałach prasowych, tekst nie jest suchą kroniką, lecz żywym dramatem o ludziach – architektach, dziennikarzach i mieszkańcach miasta.

W centrum opowieści splatają się losy dwóch kobiet: polskiej architektki modernistycznej wzorowanej na Helenie Syrkus, współtwórczyni Biura Odbudowy Stolicy i jednej z czołowych postaci awangardy urbanistycznej oraz amerykańskiej korespondentki o rysach Anne Louise Strong, dziennikarki zafascynowanej komunizmem, która wraz z Armią Czerwoną przemierzała zniszczoną wojną Polskę. Ich spotkanie, rozgrywające się na tle zrujnowanej Warszawy, staje się pretekstem do refleksji nad marzeniami, odpowiedzialnością i niełatwymi wyborami, które kształtują losy miast i ludzi.

- To pierwsza premiera tego sezonu, która budzi wiele emocji i oczekiwań, bo jest o najlepszym mieści świata - powiedział dyrektor Teatru Wielkiego - Opery Narodowej Boris Kudlička podczas konferencji prasowej.

- Proces powstawania opery trwał cztery lata, ale wszyscy w niego wierzyliśmy od początku. Opowieść o naszym ukochanym, najlepszym mieście na świecie, tu, w Warszawie wzbudza emocje i zainteresowanie - podkreśliła wiceprezydentka miasta Aldona Machnowska-Góra.

- Całe życie jednej z naszych głównych bohaterek naznaczone jest próbą rozliczenia się z własnymi zamierzeniami, z poczuciem winy, które jej towarzyszy przez cały czas. Śpiewa o tym, że miała sny przed wojną, że trzeba wszystko zburzyć – podkreśliła reżyserka spektaklu Barbara Wiśniewska.

Skomponowania muzyki do tej historii podjął się Cezary Duchnowski – artysta, który od lat na nowo wyznacza granice muzyki współczesnej, łącząc tradycyjne instrumenty z elektroniką. W „Najlepszym mieście świata. Operze o Warszawie” kompozytor łączy rozmach orkiestry, chóry i elektronikę, tworząc dźwiękową panoramę zniszczenia i nadziei. - Dla mnie miasto to także dźwięk – echo kroków, huk maszyn, cisza ruin. Chciałem, aby ta opera brzmiała jak Warszawa odbudowująca się z gruzów – powiedział Duchnowski.

- Trudno sobie wyobrazić inną orkiestrę niż Sinfonia Varsovia, która miałaby lepsze podstawy do realizacji tego projektu – podkreślił dyrektor Sinfonii Varsovii Janusz Marynowski. - Jako instytucja, która sama rewitalizuje zabytkowy kompleks na warszawskiej Pradze, wiemy, czym jest praca nad odbudową. Ta opera to nie tylko wspomnienie przeszłości – to także lustro dla współczesności - zaznaczył.

Reżyserka Barbara Wiśniewska również widzi w spektaklu osobistą historię. - Jestem warszawianką, a Warszawa jest dla mnie domem. Uderzyło mnie, jak niewiele brakowało, by to miasto zniknęło na zawsze. A jednak wspólnym wysiłkiem udowodniono, że niemożliwe jest możliwe - powiedziała. - W czasach, gdy wojna niszczy kolejne miasta, opowieść o odbudowie Warszawy nabiera nowych znaczeń – to przypomnienie, że podniesienie się z ruin jest możliwe - dodała.

- Odbudowa to fenomen na skalę międzynarodową. Powinniśmy umieć być z niej dumni – przypomniała. - Ta opera jest naszym hołdem dla tych, którzy odbudowywali miasto, i jednocześnie pytaniem, czy my wciąż potrafimy marzyć o wspólnym dobru - powiedziała.

Obsadę spektaklu tworzą Joanna Freszel (Dziennikarka), Agata Zubel (Architektka) oraz Filip Kosior (Przewodnik).

Na scenie wystąpią także Sinfonia Varsovia, Chór Teatru Wielkiego - Opery Narodowej i Chór Dziecięcy „Artos” im. Władysława Skoraczewskiego, a także oktet wokalny, tancerze i tancerki.

Poza Wiśniewską i Duchnowskim za realizację opery odpowiadają także: Bassem Akiki (dyrygent), Natalia Kitamikado (scenografia), Emil Wysocki (kostiumy), Maćko Prusak (choreografia), Marcin Cecko (dramaturgia), a także Aleksandr Prowaliński (reżyseria światła) oraz Bartek Macias (projekcje wideo) i Mateusz Stępniak (charakteryzacja).

Pomysłodawcą i kuratorem opery jest Jarosław Trybuś - historyk sztuki, krytyk architektury, wykładowca. Dzieło powstało w koprodukcji Teatru Wielkiego - Opery Narodowej i Sinfonii Varsovii z okazji 80. rocznicy rozpoczęcia odbudowy Warszawy. Projekt finansuje m.st. Warszawa.

Prapremiera opery 19 września jest wydarzeniem inaugurującym 68. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”. Kolejne spektakle zaplanowano na 20 i 21 września oraz 18 i 19 października.(PAP)

akr/ miś/ dki/